|
|
 Өгүүллэг: Намрын сүүлчийн бороо
Оруулсан admin on 2008-10-11 10:31:08 (4849 уншсан)
Дашням намрын өглөө нарнаар гэрээсээ мордов. Эхнэрийнхээ үүрээр босож чанасан сайхан цайг ханатлаа уугаад
-- Ажаа, морь эмээллэчихлээ! гэж гаднаас дунд хүүгийнхээ хэлэхэд хэзээ ч салдаггүй ширэн цүнхээ авч гарахыг завдав. Эхнэр Дэжид нь гал дээрх сүүгээ самрангуут,
-- Том хүү хүрээд ирвэл чи байхгүй. Ганц хоёр өдөр саатаж болдоггүй юмсан уу гэж хүлцэнгүй өгүүлэхэд Дашням бэлхүүсээр нь сулхан тэвэрч, хацраа хацарт нь хүргээд
-- Дэжээ минь өвгөн чинь маргааш л шуугиад ирнэ. Хүү ирвэл сайхан хооллож амрааж байгаарай. Өртөөны моринд бүр няцраад ирэх байлгүй гэв. Дэжид нөхөртөө эрхлэнгүй налаад,
-- Тэгье ээ. Яв даа өвгөн минь гэв. Нас дөч гарч яваа боловч бие биедээ эрхлэн суудаг хоёр билээ. Дашням дунд зэргийн нуруутай аятайхан тэгш биетэй, цовоо янзын туранхай хөх хүн. Дэжид өндөрхөн чилгэр биетэй, уг нь царайлаг явсны тэмдгийг алдаж яваа дөлгөөн бор авгай. Ээж хүү хоёр, өглөөний наран доогуур холдон одох Дашнямын хойноос харан хоцров. Нэгийгээ явахад үдэж нөгөөгийнхөө ирэхийг хүлээж ийм л цомхон бөгөөд найртай гэр бүлийнхэн сар жилийг өнгөрүүлсээр...
Дашням өртөөний замаар орж өглөөний сэрүүнд цогиулах зуур энэ өдөр хаана хэдэн айлаар орж, хэнтэй юу гэж ярих, хэнийг аргадах, хэнд тушаах хэнтэй хэрэлдэхээ хүртэл бодож явлаа. Нэг баг болох жаран хэдэн өрх айлын дунд явж улсын алба залгуулна гэдэг амар ажил биш. Дайн эхлээд гурван жилийн нүүр үзэж байгаа энэ намар ажил амьдрал улам хүнд бэрх болж байлаа. Санаа дагаад ч тэр үү, уг нь ургац гарцаар муугүй баймаар атал уул гал нэг л зэвхий даагаад байх шиг. Дашням гучин есөн онд Халх голын дайны эхээр шархдан цэргийн эмнэлэгт хэдэн сар хэвтсэний дараа нутагтаа буцаж ирээд багийн даргын албанд томилогдсон билээ. Албан татвар, мах ноосны ноогдол, агт морь бэлтгэх, жин хөсөг, өртөө унаа залгуулах аль бүхэнд фронтын галын шугаманд яваа цэрэгтэй ав адилхан.
Өмнө нь ухаа тал дэрлэж хязгааргүй мэт зурайх өртөө зам. Зам гудас намрын таанын сөл тасраагүй газрын судаг нугачаанд хонь мал бэлчинэ. Хамгийн алсын айлаас эхлэх гэж шийдсэн хонио ингээд л өөрийн болоод мориныхоо хөлийг сарвайтал цогиулаад л байхаас биш яах вэ. Энэ тал хөндийг хөндлөн гулд хичнээн ч цогиулав даа, хөрстөд төрсөн хүний үр. Өмнөөс нь хоёр морьтой хүн айсуй. Ямар нэг цэргийн хүн улаач хоёр бололтой. Дашням «Аймгийн цэргийн хэлтсээс яваа төлөөлөгч биз. Агт нэмж авах уу, аль түр цэрэг татлага уу» гэж бодон цогиулсаар ойртоход нөгөө цэргийн хүний өмссөн хувцас нэг л ер бусын аж. Генералынх шиг улаан хөх алаг юм харагдана. Дашням энэ чинь юу билээ гэснээ хүү минь байна. Монхоодой минь байна! гэж дотроо дуу алдан мориныхоо амыг татав. Цэргийн даргын сургуулийн хүүхдүүд генералынх шиг сайхан ёслолын хувцастай гэж хүүгийнхээ бичсэнийг гэнэт саналаа. Yнэхээр Монхор буюу өхөөрдөж Монхоодой гэгдэх том хүү нь аавыгаа хэдийн таниад гэрээ санасан хүүхдийн ёсоор гэрэвшингүй инээмсэглэсээр мориноосоо буув. Дашням буун харайж,
-Ээж нь зөнгөөрөө мэдсэн юм. Тэгнэ ээ, миний хүү ёстой генерал аа. Yгүй ер, чи чинь ааваасаа өндөр болчихоо юу даа гэсээр духан дээр нь үнсэж,
-- Yгүй ерөө, бас болоогүй тавьдаг өмдтэй. Дөрөөний суранд шилбээ тас холгоо биз дээ. Ээж нь хүү өнөөдөр ирнэ. Бүү яв гээд байсан. Тэгнээ гэж баяр хөөр болов. Улаачтай гурвуулаа замын хажууд тухлан суулаа. Хүү нь хэд хоногийн чөлөөгөөр шагнуулж гэртээ харих тухай сургуулиас нь захидал авснаас хойш хичнээн хүлээж байгааг аав нь ярьж, хүү нь тампууны ам ёроол хоёрт энэ тэрхэн юмаа хийгээд сураар шахан боосон богцорхуу юмаа эмээлээсээ авч задлан ихэд үнгэгдсэн хоёр хайрцаг хөх пүүшиг гаргаж тамхилав. Дашням ховорхон бэлэг авсан мэт баярлан,
-- Yгүй ерөө, үгүй ерөө л гэнэ.
--Баярлахгүй ч яах билээ. Хүүгээ цэргийн дарга гоё гэж санаа шулуудсан нь ёсоор болж байна. Эрдэм номдоо сайн гэж чөлөөгөөр шагнуулаад ирж байдаг. Арван тавхан настай гэлээ ч эр өсөж эсгий сунажээ. Бахархал биш үү! Тэмцэлгүйгээр амьдрал байхгүй гэж шүү гэж итгэдэгтээ, бас дайн дажны цагт эр хүн цэрэгт явсан дээр гэж бодоод хүүгээ балчир гэж халшираагүй юм. Хүү нь ганцхан жилийн дотор төрх байдлаараа балчир гэхийн аргагүй болчихсон нь цэргийн хатуужил амссаных биз. Дашням хүүтэйгээ харьдаг юм билүү гэж тээнэгэлзсэнээ нэгэнт зорьж гарсных, хоёр гурван айлаар ч, гэсэн ороод буцъя гэж салан одлоо. Тийнхүү өртөө замаас гарч газар товчлон цогиулахдаа хүү улаач хоёрын хойноос эргэн эргэн харж дотроо нэг л гэгээ татаад байлаа,
Дашнямынхан аз хийморьтой яваа нь энэ! Ажил хэргээ ч бүтээнэ дээ хөө гэж дотроо урамтайхан туж цогиулсаар үд хэвийсэн хойно Шар аарагт гэдэг хадтай толгодын завсар өртөө Жасрайгийнд ирэв. Жасрай хэзээнээсээ олноос дайжиж ганц гэрээрээ явдаг айл. Зун нь уулын хяр зоогоор намар өвөл аараг хадны завсар зэлүүд буйд нутаг шилнэ. Таван азарга хонгор алаг адуутай. Хоёр том хүү нь өртөө ацаглаж, ардаг тарган морь сэлгүүлэн суугаа унтаж, босоо хооллож явдаг. Хоёр намбагар охин нь эрд гаралгүй гэртээ хүүхэд цувуулан гүү саахаас өөр ажилгүй байдаг. Ер хачин айл, Дашням Жасрайгийнд ирье л гэж иржээ.
Жаран алд зэлтэй боловч хүн бүү бууг гэсэн шиг морины уяа ч алга. Зунжин намаржин сумын өртөө рүү айргаа зөөж худалдахаас биш нутгийн олон бууж мордож, ууж идэг гэсэн санаа ер байхгүй нь илт. Дашнямыг буугаад морио тушиж байхад Жасрай гэрээсээ гарч ирээд алцайн гараа алдлан байж суниав. Гэдэс нь бүсээ даран унжиж махлаг өргөн нүүр нь улаан хүрэнтэн тос нэвчиж их сүр бараатай. Хэд сайн суниагаад хүзүүгээ шилгээн хүрд хүрд хэхрүүлэв. «Таанын айраг гүзээлээд суниаж байна уу чи. Ганцаараа идсэн гахай таргалдаггүй» гэж Дашням дур гутсаар хүрч ирээд,
- Шар айргийг эзлэн төрсөн, намрын айргийг уунхан жаргасан Жасрай хаан та амар мэнд морилж байна уу? гэхэд Жасрай Дашнямыг маанагдуу янзын бүүдгэр нүдээр зэвүүн харах мөртлөө уруулаа дарвайлган инээж,
--Ядуу ардын бор гэрийг олж ирсэн төрийн их «сайд» та тавтай морилно уу гэж хэдэнтээ мэхийж бас «Бурхан минь!» гэх янзтай наминчлан мөчөөгөө өгсөнгүй. Гэрт ороход Жасрайн, ухаан дутуувтар залуу эхнэр арай л нүцгэн байгаагүй байлтай, тэрлэгээ яаран өмсөж хоймортоо ширдэг дэвсэж өгөв. Баруун хатавчин дахь том хар хөхүүрт таанын айраг шуугиж байна. Хоймрын авдар гүнгэрваа доторх гуулин бурхад хүртэл цөм ис тоосонд дарагджээ. Зүүн талын эрэгнэг тавиур дээр буртагтсан хөнөг, хувин сав хөглөрчээ. Жасрайн эхнэр гэж улаа бутарсан амьтан Дашням даргаас хүүхэд адил бишүүрхэн хулмалзан байж том хултай айраг барив. Дашням нэлээд цангасан тул намрын сэнгэнэсэн айраг нэг амьсгаагаар залгилаад,
-- Мөн ч сайхан айраг байна даа. Жасрай чи энэ жил сум, өртөөнд айраг худалдаж хөөрхөн олз олоо биз дээ гэж шууд үг өдөхөд,
-- Айрагнаас албан татвар авдаг болоогүй биз даргаа! гэж Жасрай үрчлээт нарийхан магнай руугаа түрж унжсан тас хар үсээ шудран илбээд толгойгоо сэжлэн өрвөсхийв. Дашням түүнийг дагах мэт буурал орсон халимагаа илтэл дагзан дээрх гүнзгий сорви хуруунд нь тороотохлоо. «Муу нохой чиний хийсэн ажил. Би долоон голтой тулдаа л амь гарсан. Юу хийчихээд сохор даага ч өгөхгүй гэж бодож суугаа вий чи» гэж Дашням уурсан царай нь өөрийн эрхгүй улсхийв,
Хорин есөн онд Жасрайн эцэг Бадам тайжийн таван хүүгээс гэртээ үлдсэн нь Жасрай байжээ. Хамгийн эрх Банди, хамгийн танхай. Яг намар өдийд Бадам тайжийнханы хиадийн жасаанд нуусан эд агуурсыг нь илрүүлэн дансалж аваад үдшийн бүрийгээр харьж явтал Хар эрэг гэдэг хавцалд гурван морьтон гэнэт бүслэн авч тархийг нь хага цохиод арилсан билээ. Аз болж замд явсан аянчид Дашнямыг олж аваагүй бол үхэх байсан, Тэр гурван зандалч чухам хэн байсныг мэдээгүй боловч Жасрайгаас зайлаагүй нь лав. «Тэгэхэд гүйцээх минь яалаа гэж бодож суугаа бий вий» гэж Дашням бодоод,
-- За Жасрай минь, Чи миний үгийг дагах эсэхээ өөрөө мэдээрэй. Дайны цаг энээ тэрээ гэж олон юм нуршаад яах вэ. Нялуунаас шулуун нь дээр. Чи гурван хоногийн дараа арван сайн агт аваачиж сумын төвд малийндуул. Өртөө улаа залгуулдаг энээ тэрээ гэсээр байгаад энэ хүрлээ. Одоо олон таван үггүй...
-- Тэгвэл өртөөнөөс намайг чөлөөлөөд аль. Хэн чинь унаа залгуулахыг үзье.
-- Yгүи ерөө! Чи хэдэн адуутайдаа түрээ барьж, аван бусдыг хожиж байгаагаас биш үнэхээр улсын алба залгуулъя гэж бодсон юм гэж үү? Гайгүй ч байна даа. Би чамайг мэднээ. Чи энэ улсын ард юм бол захиргаанд орж бай!
-- Дашням дарга аа, та тогтож хайрла. Захирагдахгүй гэсэн хүн энд алга. «Далайсан газар чинь далд орж, далласан газар чинь ил гарч...» өдий хүрлээ. Азаргаар адуугий минь туугаад явсан ч таны дур... таны л дур... Тогтож хайрлагтун дарга аа! гэж Жасрай орныхоо өмнө өвдөг нугалан хоёр гараар элгээ тэвэрч духаа дэвсгэрт хүртэл тонгойв.
-- Энэ чинь яаж байнаа! гээд эхнэр нь хи-хи инээв. Дашням босон харайгаад өшиглөж орхимоор санагдавч
-- За чи бүү золигтоод бай! Азаргаар адуу аваачина уу, арван адуу аваачина уу, өөрөө мэдээрэй гээд гарч одов. Мориндоо мордож байхад гэрт эхнэр нөхөр хоёр бүдүүн нарийн дуугаар элэг хатан хөхрөлдөж байлаа. Жаахан яваад эргэж харсан чинь Жасрайн эхнэр хойноос нь ус өргөж байна. «Yгүй ерөө, Хар ус цацаж байна. Дашням газар цөмөрч арилаг! Yхэж хүүр болоод хон хэрээ нүдийг нь тоншиг! гэж хараал хийж байгаа вий чи. Долоон голтой доо анжгай чинь» гэж уурсан мориндоо ташуур өглөө.
Хүний санаанаас насан туршаа гарахгүй юм гэж бий. Жасрайн тэнэг эхнэр хар ус цацаж хараал хийх ч яамай хэвтэнэ. Жасрайханд тархиа хага цохиулсны дараа жил хамтрал байгуулагдахад дарга болсон сон. Жил илүү тархигүй бужигнацгааж байгаад баахан мал хөрөнгө үрэн таран хийсний эцэст хамтрал тарж Дашням зүүний нугалаатан болсон. Хорин дөрвөн онд хорин хэдхэн насандаа намын гишүүнд элсэж хувьсгалын хэрэгт байдгаараа зүтгэж явсан хүн намаас хөөгдлөө. Тэгэхэд энэ Жасрайн амыг нь асууж билээ. Энэ насанд мартагдах юм биш. Тэр золгүй өдөр хамтралын суурины уяан дээр зориуд юм шиг тааралдаад,
-- Идэж залгисан чинь хоолойд чинь тээглэж дээ улаан хувьсгалч минь. Наминчлаад өршөөдөггүй намаасаа туугдаж цагаан болох чинь энэ дээ гэж билээ. Хязгааргүй хорсол гомдолд автагдан хамхуул хийссэн хаврын талд ганцаар уйлж явсан сан. Түүнийгээ санаад одоо цамц дээгүүрээ мөрөвчилж сугандаа зүүсэн намын батлахыг өөрийн эрхгүй тэмтэрч үзээд «Долоон голтой, улаан , батлахтай эр дээ, анжгай чинь» гэж мориныхоо» хар хурдаар зам таамаг давхилаа.
Оройхон багын найз агсан Дэмбэрэлийн бэлэвсэн гэргий Бадамгаравынд ирэв. Бадамгарав өөрийн ээж, хэдэн өнчин хүүхэд, хадам аав ээжтэйгээ хоёр гэртээ сууна. Овоо хэдэн хонь, цөөн тэмээтэй Дашням Дэмбэрэл хоёр Халх голын дайны өмнө цэрэгт хамт мордсон юм. Гэтэл Дэмбэрэл дайны өмнө байшинтийн цэргийн хороонд байж байгаад гэнэт хүндээр өвчилж нас барсан билээ. Бадамгарав Дашнямынд ирэх бүрд баярлана. Одоо ч бараг бараагаар нь таньсан бололтой. Гэртээ орон гаран гүйж хүүхдүүдээ цэвэр хувцаслаж өөрөө үс гэзгээ янзалчихаад угтлаа. Хөөрхөн царай, хөнгөн аашаараа нутагтаа цууд гарч баахан харцуулын тархийг эргүүлж явсны дотор Дашням өртөөд өнгөрсөн билээ. Харин талийгаачтайгаа суусны дараа гайгүй тохитой хүүхэн болсон юм. Тийнхүү одоо хайр сэтгэлийнхээ дурсгалыг огооролгүй журамт гэргийн ёсыг сахисаар явна. Хичнээн хугацаатайг хэн мэдэх билээ.
Хүүхдүүд Дашням ах ирлээ гэж баярлалдав. Бадамгарав Дашнямыг аль болохоор тухлуулахыг хичээн хонь төхөөрч аль, энэ жил сургуульд орох хүүд үсэг зааж аль,энээ тэрээ гэв. Дашням түүнийг өрөвдөж аль болохоор тус хүргэхийг хичээдэг билээ. Бадамгарав ер нь сүрхий хүүхэн. Элдэв ажлаас хойш сууна гэж байхгүй Жасрайтай зүйрлэшгүй ёстой л ухамсартай ард аа. Хөдлөх гишгэх нь цовоо бөгөөд намбатай, ааш зан наалинхай нь хэт илэрхий бусаар гоо сайхнаа үзүүлж сурсан бүсгүй хүний нарийн эрдэм гэлтэй. Дашням ч үүнийг хэзээнээс мэднэ.
Хонь төхөөрүүлж мах чанав. Шимийн архи халааж, хөгшдийг авчран бяцхан найр шиг л юм боллоо. Бадамгарав том үндсэн тагшаар мэлтэлзсэн архи бариад
-- Уржигдархан нэрсэн охь. Таны ирэхийг мэдсэн юм шиг гээд жуумалзав.
-- Дайны газар юу болж байдаг бол доо. Би фронтод бэлэг болгох гэж хэдэн нэхий элдээд байгаа.
-- Улаан арми эзлэгдсэн нутгаа чөлөөлж давшсаар л байгаа гэнэ. Бэлэг бэлддэг чинь их сайн байна. Шар айрагт Жасрайнхаар ороод ирлээ. Хэдэн морь малийндуул гэсэн чинь нарийндаа хатаж сууна.
-- Пийдаал зангаа тавиагүй юм чинь дээ.
-- Танайх намаржаанд хаа буух вэ?
-- Танайхтай ойролцоо буувал ядахдаа юм сонсож байхсан даа.
Дарга минь тулах түших эр хүнгүй үнэндээ хэцүү юм байна шүү. Том хүү арван гуравтай боллоо. Жингийн ногдол гарлаа гэсэн.Томцуулыг дагуулаад жинд явуулна байгаа.
-- Танай ногдлыг хассан ч болно доо.
-- Хэл ам гарна биз дээ. Найзьнхаа хүүхнийг бодоод энээ тэрээ гэж...
-- Танайх ч нас барсан цэргийн ар гэр шүү дээ. Бадамгарав доошоо харж НЭГ хэсэг дуугүй сууснаа,
-- Жаахан хажуулж ядаргаагаа гаргахгүй юү. Наадах архинаасаа уу л даа гээд гарч одов. Хөгшид хүүхэд харьж хүүхдүүд хонь малдаа гарав.
-- Тэнгэр бүрхэж байна. Бороо орно байхаа гэсээр Бадамгарав яагаад ч юм жаахан балмагдсан янзтай орж ирэв.
- Намрын сүүлчийн бороо биз ээ.
-- Дашням аа хэвтэж амраач дээ. Хүүхдүүд хонь малаа хашаад аавынд унтана биз гээд Бадамгарав тагшанд архи дүүргэн,
-- Би чамайг хэзээ ирэх бол гэж хүлээж суудаг шүү гэж шулуухан хэлэв. Дэжээгийнхээ эрхэлж байсан, замд хүүтэйгээ уулзсан нь Дашнямын сэтгэлд гялсхийн оров. Хэрэг бишдэх нь... Бадамгаравын сайхан алаг нүд хүслэнтэйгээр маналзаад, зузаан цэвэр уруул нь чичирсхийгээд нэг л жигтэйхэн. Дашням тагштай архиа яаран хөнтөрч орхиод бүсээ чангалан малгайгаа өмсөж,
-- Бадамгарав аа би явалгүй болохгүй. Өглөө Монхоодонтойгоо замд уулзсан. Хэдэн хоногийн чөлөөгөөр шагнуулаад ирж гэнэ. Явалгүй болохгүй гэхэд Бадамгарав нэг хэсэг доошоо харж сууснаа шүүрс алдаад,
-- Яв даа яв. Намайг өрөвдөөд энэ тэр ажил, ногдлоос чөлөөлөх хэрэггүй. Бүсгүй хүнийг үнэхээр өрөвдөнө гэдэг өөр байлгүй. Би чамайг хүйтэн бороонд цохиулчих вий гээд л...
Дашням юу ч хэлж чадалгүй бушуухан гарч гэрийн зүг ум хумгүй давхилаа. Yдшийн цагаан гэгээ тасрах үеэр бороо асгарав. Намрын бороо гэхэд ер бусын бороо. Дуу цахилгаан үгүйгээс биш яг зуны аадар шиг ширүүн, тэгсэн мөртөө мөс шиг хүйтэн. Дашнямын хөвөнтэй дээл дорхноо нэвтрэв. Салхи исгэрч, нарийхан усан шилбүүрээр тас гуядахад морь ширвэгдэн хөндсөнө. Анхандаа зүгээр нэг ширвэгдэж байна гэсэн чинь сүүлдээ бүр зогсох тийшээ хандлаа. Дашням хайлгин цагийн мориор өглөөнөөс хойш туж давхиснаа гэнэт саналаа. Жасрайд уурлаж, Бадамгараваас зугтааж ч гэх юм уу хичнээн давхив. Морь яг зогсчихвол яах билээ. Осгож ч мэдэх бороо байна гэж бодож явтал өмнө нь ямар нэг уул хад сүүхийн харагдав. Бараатын балгас мөн. Хадтай уулын энгэрт барьсан эртний хотын үлдэгдэл энэ улаан балгас л аминд орох болов. Балгас гар сунгахад хүрмээр мэт боловч морь нь мод болжээ. Гэнэт орсон бороо гэнэт зогсовч намар цагт ховорхон тохиолдох хүчит хар салхи мориноос хуу татах шахаж байлаа. Дашням голоо хүртэл хөрч дааран, цуцсан морио давирч ташуурдсаар арай чүү балгас хүрлээ. Гол хэрмийн үүд тушаа очтол тэртээ буланд нь гал улалзах шиг болов. «Юу вэ энэ чинь!» гэж сэжиг төрөн мориноос буун ойртож очвол хэрмийн салхи борооноос нөмөртэй булан эзэнтэй болчихжээ. Эхлээд «Над шиг л нэг амьтан...» гээд хартал хэрмийн буланд хэдэн адуу холбоостой наана нь нэг эр гал түлчихсэн сууж байв.
Сайн ажиглавал хэдэн морьд мөнөөх Жасрайн сүргийн адуу яах аргагүй мөн. Хонгор алаг зүсмийн арваад сайхан морь ажээ. Арван морь малийндуул гэж өглөөхөн хэлж байсан нь гэнэт санагдав. «Муу новш адууныхаа дээдийг нутаг алгасан хөөлгөж байна уу, эсвэл хулгайчийн гарт оров уу? Алахаас буцахгүй хүнтэй учрах вий гэж гүйцэд бодож амжилгүй нэг мэдэхнээ мань хүн галын гэрэлд орчихсон зогсож байлаа. Морины хулгайч даврин босож хэрмийн баганын цаанаас буугаа шүүрэн авахад Дашням шулуухан хүрч очоод,
-- За чи зүгээр бай! Наана чинь хүн осгож үхэх гэж явахад гэв. Хулгайч гайхаж түдгэлзэх янзтай
-- Хэн ч үгүй осгох гээд... гэв. Дашням дулаацах юм уу гэж бодсоноо бүх юмыг нэгмөсөн шийдэхгүй бол хэрэг бишдэнэ гэж ямар нэг далд зөнгөөр мэдрэн
-- За чи хө галтай юм байна. Юундаа ажрах вэ. Анжгай нь хэдэн адсагаа аваад явлаа! гэж ер хэнэггүй өгүүлээд морь руу алхахдаа ар нуруу хүйт оргивч эргэж буцах цаг өнгөрчээ. Тийнхүү мань эр эмээлтэй моринд тайван гэгч мордоод Жасрайн морьдыг хөтлөн галын гэрэлд улалзан сүүмэлзэх хэрмийн хаалга тийш хөдлөв.
-- Хөөе чи намайг явгалах гээ юу гэж хойноос нь минь өнөөх эр дуу алдахад
-- Яалаа гэж эр хүн байна даа. Энүүхэнд эмээлтэй хазаартай морь бий гээд исгэрэн байж өргүүлэв.
Намрын хүйтэн бороонд нэвт цохиулсан бие нь харин ч гэнэт халуу бүлээн оргин дулаацах шиг боллоо.
(
Сэтгэгдэл бичих? |
Өгүүллэг |
Оноо: 0/0 |
Өгүүллэг )
Манай сайт танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.
|
|
|
|
 |
Санал асуулга |
 |
|
Та манай гишүүн болохыг хүсвэл энд дарна уу.
t
Одоо онлайнд 231 зочин 0 гишүүн байна.
|
|
|
 |
 |
Агуулга |
 |
|
| Бямба, 2024.03.30 | | · | Лха Отхан : ЗАМЫН ТУХАЙ ШҮЛЭГ |
| Даваа, 2024.03.04 | | · | Б.Явуухулан: Сонин сурвалжлагчид ярьсан нь |
| Пүрэв, 2024.01.25 | | · | Г.Мөнхтулга : ХАЙР |
| · | Г.Мөнхтулга : ТҮҮНД |
| Пүрэв, 2023.12.21 | | · | Г.Мөнхтулга : ХОТЫН ШӨНӨ |
| · | Г.Мөнхтулга : ЧАМД |
| Мягмар, 2023.12.12 | | · | Долгорын Цэнджав : ТАМГА |
| Мягмар, 2023.12.05 | | · | Г.Мөнхтулга : Зүүд |
| · | Г.Мөнхтулга : ХЭДЭН ҮГ |
| · | Г.Мөнхтулга : ДҮРСГҮЙ БОДОЛ |
| · | Г.Мөнхтулга : БҮСГҮЙ ЧИ НАМАЙГ ХҮЛЭЭДЭГ ҮҮ |
| · | Г.Мөнхтулга : БИ ХИЙСЭЖ БУЙ НАВЧ |
| Даваа, 2023.11.27 | | · | С.Начин : Уучлалын шүлэг |
| Пүрэв, 2023.10.19 | | · | А.Эрдэнэ-Очир : АЯЛАГХАН ЗАЛУУ НАС МИНЬ |
| · | Ц.Доржсэмбэ: ЧИНИЙ САЙХАН ГАРЫН ХҮЙТЭН |
| · | Ц.Доржсэмбэ: ЦАС БОРОО |
| Лхагва, 2023.10.18 | | · | Т.Дарханхөвсгөл : Үхэр огдой |
| · | Б.Явуухулан НҮҮДЭЛЧНИЙ НАМАР |
| · | А.Эрдэнэ-Очир : Тунгалаг гунигийн улирал |
| · | Ц.Доржсэмбэ : НАМАЙГ ХАРСАН НҮД |
| · | С.Ууганбаяр : НАМАРТ БИ ДУРГҮЙ |
| · | Т.Дарханхөвсгөл : Бидний намар |
| · | А.Сүглэгмаа : Навчисын шуурганаар |
| · | Ц.АВИРМЭД : ТЭР НАМАР |
| · | Д.Бямбажав : НАМАР |
| Ням, 2015.10.25 | | · | Зундуйн Дорж |
| Бямба, 2023.10.14 | | · | Зундуйн ДОРЖ : Өглөө болгон эрт босч |
| · | Батсайхан Баттөгс : Миний нутгийн намар |
| Мягмар, 2023.09.12 | | · | Ц.Бавуудорж : МЭДРЭМЖИЙН ТУХАЙ ШҮЛЭГ |
| · | Ц.Бавуудорж : ИТГЭЛ |
| · | Ц.Бавуудорж : ТОМЪЁО |
| · | Ц.Бавуудорж : НАМРЫН ӨВСӨН ДУНД |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : МАШИН |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : ЦЭН ТОГОРУУ |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : ЖАРГАЛ НЬ ТЭР |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : ӨНӨӨДӨР |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : Миний ертөнц |
| · | Ю.БАЯН-ОЧИР : ӨМГӨӨЛХҮЙ |
| · | Ю.Баян-очир : Мод |
| Мягмар, 2023.08.22 | | · | Б.Болормаа : Намайг явсны маргааш |
Та сараа сонгоно уу
 |
|
|
|
 |
|
Facebook 
Twitter 
